Algemene dekkingsmiddelen, overhead, VPB en onvoorzien

Overzicht algemene dekkingsmiddelen

Financiele ontwikkelingen

Het saldo van de algemene dekkingsmiddelen stijgt met € 3,1 miljoen tot bijna € 151,4 miljoen voordelig. Dit wordt veroorzaakt door € 1,7 miljoen hogere baten en € 1,4 miljoen lagere lasten. De belangrijkste wijzigingen zijn:

Nog te bestemmen middelen

Vrijval stelposten prijzen- en lonen 2019

In de begroting zijn een tweetal stelposten opgenomen betreffende de ontwikkelingen van prijzen van materiële budgetten en de inschatting van prijs-en loongroei voor de budgetten jeugd. De tweede tussenrapportage was het laatste moment om de stelposten in te zetten. De stelposten vallen in deze rapportage vrij voor een bedrag van € 571.288 ten gunste van de algemene reserve.

Stelpost abonnementstarief

In de huidige begroting van 2019 voor WMO is reeds rekening gehouden met een kostenverhoging vanwege een aanzuigende werking ivm het nieuwe abonnementstarief eigen bijdrage Wmo-voorzieningen. Hier bovenop is tevens een stelpost gevormd voor een eventuele hogere stijging dan reeds voorzien in de begroting. Op basis van het huidige beeld is deze stelpost niet nodig voor 2019. Daarvoor is gekozen deze stelpost van € 840.712 te laten vrijvallen ten gunste van de algemene reserve. Bij de WMO wordt wel een stijging gezien van het aantal aanvragen, maar dit kan vooralsnog worden opgevangen binnen de bestaande budgetten. Het structureel aanhouden van een stelpost lijkt daarom ook niet noodzakelijk en wordt betrokken bij de afwegingen van de kadernota begin volgend jaar.

Gemeentefonds

De inkomsten uit het gemeentefonds stijgen met € 1.290.000, waarmee de opbrengst uitkomt op bijna € 134,6
miljoen. De stijging wordt veroorzaakt door ontwikkelingen in de septembercirculaire 2019. De hogere lasten van € 25.000 betreft een grensvergoeding voor de gemeente Zeevang-Volendam. Deze incidentele bijdrage geldt voor de periode 2018-2020.

a. taakmutaties en decentralisatieuitkeringen

Ambulantisering GGZ

Het kabinet heeft in de voorjaarsnota structurele financiële middelen beschikbaar gesteld voor het realiseren van de ambities uit het hoofdlijnenakkoord ggz. Nadat de VNG partij is geworden bij het hoofdlijnenakkoord (juni 2019), kunnen ook alle overige afspraken voortvarend worden uitgevoerd. Die afspraken zien onder andere op verbeteren van toeleiding naar zorg en vroegsignalering, het goed op elkaar afstemmen van vormen van zorg en ondersteuning en het verbeteren van de betrokkenheid van ggz-hulpverleners en ervaringsdeskundigen bij wijknetwerken. Al eerder zijn structurele middelen beschikbaar gesteld (meicirculaire 2019) door de inwerkingtreding op 1 januari 2020 van de Wet verplichte GGZ (Wvggz). Hierdoor veranderen taken van gemeenten. In afwachting van een voorstel staan deze gereserveerd als nog te bestemmen middelen. Voor Purmerend gaat het om structurele middelen. Voor 2019 is er een bedrag van € 50.000 toegevoegd als uitvoeringskosten aan programma 2 Samenleving. Voor 2020 en verder loopt dit op van € 366.000 in 2020 naar € 505.000 in 2023.

Actieprogramma dak- en thuisloze jongeren

De belangrijkste actie uit het Actieprogramma Dak- en thuisloze jongeren 2019 - 2021 betreft het aantal dak- en thuisloze jongeren in de eigen gemeente met 100% te verminderen door middel van een aanpak op alle levensgebieden. Elke pilot ontvangt in totaal € 125.000, verspreid over 2,5 jaar. Doel van de pilots is dat de 'nieuwe werkwijze' die gemeenten gedurende de pilots ontwikkelen gaandeweg steeds meer wordt geborgd in de eigen werkwijze. Voor Purmerend gaat het voor de periode 2019-2021 om € 125.000. Voor 2019 gaat het om een incidentele bijdrage van € 93.308. Deze middelen zijn toegevoegd aan programma 2 Samenleving.

Pilot aardgasvrije wijken

Purmerend ontvangt een rijksbijdrage voor het aardgasvrij maken van een bestaande wijk. In de proeftuin leren gemeenten samen met bewoners en belanghebbenden hoe een bestaande wijk van het gas kan worden gehaald. In de decembercirculaire 2018 is het eerste deel van de gevraagde bijdrage verwerkt ( € 5.091.994). De tweede tranche is nu toegekend (€ 1.896.417). Hiermee komt de bijdrage voor Purmerend met beide tranches in totaal uit op € 6.988.411. Deze bijdrage(n) zijn toegevoegd aan een nieuw in te stellen bestemmingsreserve duurzaamheid.

c. financieel effect

De septembercirculaire 2019 laat een neerwaartse bijstelling zien. Deze neerwaartse bijstelling wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door enerzijds lagere rijksuitgaven dan de raming op het gebied van infrastructuur en defensie. De daling van het accres is vooralsnog éénmalig omdat genoemde investeringswerken worden doorgeschoven naar volgende jaren. Anderzijds blijkt, na aankondiging in de 1e tussenrapportage 2019, dat de actualisatie van de basisgegevens van de maatstaven in het sociaal domein in deze circulaire nadelig uitpakken voor Purmerend. Dit resulteert in een nadeel voor de algemene reserve van € 941.746.

In de begroting was rekening gehouden met een onderuitputting van de Rijksuitgaven voor 2019 door het opnemen van een stelpost van € 400.000. Deze komt nu te vervallen (voordeel). Daarnaast is er in de circulaire een voorschot gegeven voor 2019 (afrekening 2020) in de verwachting dat de gemeenten minder dan het plafond BCF gaan declareren. In de 1e tussenrapportage 2019 hebben wij melding gedaan dat Purmerend hier een risico loopt. Dit komt omdat het totaal van gemeentelijke declaraties op korte termijn zou kunnen omslaan in een overschrijding van het plafond en dus een uitname uit het gemeentefonds. Gezien het te verwachten declaratiegedrag van de gemeenten kiezen wij er voor om de provinciale spelregel geheel te laten vervallen voor periode 2019-2022. Dit betekent dat de opgenomen stelpost plafond BCF in 2019 van € 177.197 vrijvalt (nadeel). Met deze ontwikkelingen meegenomen komt het uiteindelijke nadeel uit op € 718.943 voor de algemene reserve.

Eigen financieringsmiddelen

Er wordt een fors hoger renteresultaat verwacht voor 2019. Het renteresultaat is het verschil tussen het saldo van werkelijke rentelasten en rentebaten en de aan de taakvelden toegerekende rente.
Voor 2019 verwachten wij per saldo fors lagere werkelijke rentelasten. Op basis van de huidige stand van zaken met betrekking tot het aantrekken van langlopende leningen ter dekking van de financieringsbehoefte verwachten wij lagere rentelasten. Daarnaast iser sprake van een hogere doorrekening van rente aan de grondexploitaties. De rentebaten in verband met de verstrekte lening aan P3 waren in de begroting afgeraamd. De verwachting is dat de overdracht van P3 aan de gemeente pas eind dit jaar gaat plaatsvinden en er dus in dit jaar nog rente wordt ontvangen.
Tevens vindt er een lagere toerekening van rente aan de taakvelden plaats als gevolg van de onderuitputting op de investeringskredieten in 2018.

Aantrekken langlopende geldleningen

De financieringsbehoefte van de gemeente wordt gedurende het jaar afgedekt met kasgeldleningen. ln de programmabegroting 2019 is rekening gehouden dat tot een maximum van € 35 miljoen vaste geldleningen aangetrokken mogen worden. Op dit moment is er nog geen reden om lang geld aan te trekken. De financieringsbehoefte ligt lager a.g.v. lagere investeringsuitgaven en exploitatiebudgetten (m.n. uitvoeringsprogramma's). Door de ontwikkelingen op de kapitaalmarkt (dalende rente) en de kasgeldlimiet (overschrijding) is de verwachting dat begin november lang geld wordt aangetrokken. Dit betekent structureel een voordeel op de te betalen rente voor korte en lange financiering. Het voordeel voor 2019 komt tot uiting in de jaarrekening 2019.

Deelnemingen

Stadsverwarming

Het in 2011 goedgekeurde transitieplan heeft als doel een gezonde bedrijfsvoering en de verwachting van een mogelijke vermogensvergoeding in 2019. Met de forecast van de 1e halfjaarrapportage 2019 lijkt SVP dit jaar af te sluiten met een positief resultaat. Dit betekent dat er in 2020 voor het eerst een dividenduitkering kan plaatsvinden. In de begroting 2020 is reeds rekening gehouden met een dividend van € 700.000.

Risico's en onzekerheden

Per augustus 2019 is het deurwaarderskantoor PB Overheden BV failliet verklaard. Dit deurwaarderskantoor heeft tot 1 januari 2019 een contract gehad voor de dwanginvordering van gemeentelijke belastingen met de gemeente Purmerend. Naar aanleiding hiervan heeft de gemeente het advocatenkantoor Dirkzwager Legal & Tax ingeschakeld om inzicht te krijgen in de financiële consequenties, waarvan het onderzoek nog gaande is. De financiële consequenties zullen nader worden toegelicht en verantwoord in de jaarrekening 2019.

Overzicht overhead

Het saldo van dit programma stijgt met € 28.000 naar -€ 20.240.000 nadelig. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door lagere lasten a.g.v.formatie overheveling naar programma 1. Publiekdiensten.